Pomimo coraz to nowszych sposobów na pomnażanie pieniędzy, lokaty bankowe wciąż są niezwykle popularne. Łatwość założenia i bezpieczny zysk to główne zalety lokat, jednak nie są one całkowicie pozbawione wad.
To, że lokaty bankowe należą do grupy inwestycji o najniższym, a właściwie niemal zerowym poziomie ryzyka, jest prawdą. W praktyce trudno o pewniejszą formę lokowania nadwyżek finansowych. To bezpieczeństwo ma jednak swoją cenę, o której należy pamiętać, zakładając lokatę lub planując jej założenie.
Inwestycja bez ryzyka
Dlaczego wybieramy lokaty? Na zadane w taki sposób pytanie większość osób, które sięgają po tę formę oszczędzania, zapewne odpowiedziałaby, że kierują się pewnością zysku. Trudno nie uznać tego argumentu za trafny, mając na uwadze, że na lokacie zwyczajnie nie da się stracić. Bezpieczeństwo inwestycji jest w tym przypadku porównywalne do państwowych obligacji skarbowych gwarantowanych przez rząd. Lokując pieniądze na lokacie możemy być pewni, że otrzymamy z powrotem co najmniej równowartość inwestycji, choć oczywiście zazwyczaj jest to wyższa kwota.
Pewność otrzymania z powrotem zainwestowanego w lokatę kapitału wynika z tego, że choć lokaty zakładane są przez banki (często prywatne), to gwarancje udzielane są już przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny. Dzięki gwarancjom BFG powierzone bankom pieniądze są całkowicie bezpieczne aż do wartości 100 000 EUR (także równowartości tej kwoty w PLN). Dzięki tej gwarancji klienci mogą mieć pewność, że otrzymają zwrot zainwestowanego kapitału, nawet jeśli ich bank w trakcie umowy lokaty straci płynność lub upadnie. Jak więc widać, w przypadku lokat bankowych do określonej kwoty nie można mówić o czymś takim jak ryzyko inwestycyjne, ponieważ ono po prostu nie występuje. Trzeba przy tym zaznaczyć, że inwestycja w każdym banku do równowartości 100 000 EUR jest objęta gwarancją BFG, ale inwestując w jednym banku kwotę wyższą, np. o równowartości 500 000 EUR, tylko 100 000 EUR będzie objęte gwarancją, natomiast w przypadku rozdzielenia tej kwoty i założenia lokat w 5 różnych bankach po 100 000 EUR w każdym, to gwarancje będą obejmowały wszystkie te depozyty, czyli łącznie całą kwotę 500 000 EUR. Dlatego przy dużych oszczędnościach, warto lokować środki w wielu bankach, co dzięki gwarancjom BFG pozwoli zachować pełne bezpieczeństwo takiej inwestycji.
Warunki inwestycji znane od początku
Osoby ceniące bezpieczeństwo i dokładnie planujące swoje inwestycje doceniają to, że zysk z lokaty da się precyzyjnie wyliczyć. Już przed otwarciem depozytu wiadomo bowiem jaki będzie zarobek i czego się dokładnie spodziewać. Takiego komfortu nie mają osoby, które sięgają po ryzykowniejsze inwestycje, jak np. giełda czy fundusze inwestycyjne, które są nieprzewidywalne i nie dają żadnej pewności zysku. W porównaniu z innymi formami lokowania nadwyżek finansowych, lokaty bankowe mają również tę zaletę, że może je otworzyć każdy i nie potrzeba posiadać do tego żadnej fachowej wiedzy.
Zwykle wystarczy niewielka kwota, np. 500 zł, aby móc założyć lokatę. Na giełdzie z taką kwotą niewiele można wskórać, fundusze też nie dają dużego wyboru. Lokaty są więc ogólnodostępne i nie mają praktycznie żadnych ograniczeń poza minimalną kwotą inwestycji, która najczęściej wynosi kilkaset lub 1 tysiąc złotych. Nierzadko bywa też tak, że bank wymaga otwarcia rachunku osobistego przyznawanego do lokaty, ale to nie jest warunek szczególnie trudny do spełnienia.
Małe ryzyko, małe zyski
Wniosek jest prosty: lokaty bankowe zapewniają pewny, stabilny i przewidywalny zysk, nie generując żadnego ryzyka. Druga strona medalu jest jednak taka, że w związku z brakiem ryzyka inwestycyjnego lokaty są objęte stosunkowo niskim oprocentowaniem (które jest ściśle powiązane ze stopami procentowymi NBP). Fakt, że z reguły tylko nieznacznie przewyższa ono inflację, najlepiej świadczy o tym, jak niskie będą zyski. W rezultacie lokaty należy traktować nie jako typową inwestycję, a raczej jako sposób na zabezpieczenie nadwyżek finansowych przed inflacją, która pomniejsza realną wartość pieniądza wraz z biegiem czasu. Potencjalna stopa zysku z lokat jest wyraźnie niższa niż w przypadku ryzykowniejszych inwestycji.
Na relatywnie niskim oprocentowaniu nie kończy się lista minusów lokat. Założenie lokaty oznacza bowiem pozbycie się pieniędzy na ustalony okres, bez możliwości obracania nimi w czasie trwania umowy. Zamrożone środki są do dyspozycji banku, całkowicie zablokowane dla klienta. Czy to znaczy, że nie istnieje możliwość ich podjęcia przed wygaśnięciem lokaty? Oczywiście nie, ale chcąc wycofać pieniądze przed terminem, należy mieć na uwadze, że zgromadzone do tej pory odsetki zostaną nam odebrane. Istnieją co prawda oferty, które umożliwiają przedwczesną wypłatę pieniędzy wraz z odsetkami, ale nie ma ich wiele i na ogół oprocentowanie naliczane w przypadku zerwania lokaty przed czasem jest znacznie niższe, niż podstawowa stawka umowna.
Trudno podważyć to, że lokaty bankowe są bezpieczne i gwarantują określone profity, ale nie należy jednocześnie przymykać oka na wyraźne wady tej formy inwestowania, a raczej oszczędzania. Konstrukcja lokat sprawia, że nie powinno się ich polecać osobom, które są nastawione na agresywne pomnażanie kapitału i oczekują wysokich stóp zwrotu w krótkim terminie. Do tego rodzaju inwestycji lokaty zupełnie się nie nadają, jednak jeśli stawia się na prostotę i pewność inwestycji, zdecydowanie warto się nad nimi pochylić i spróbować znaleźć ofertę, która wyjdzie naprzeciw wymaganiom i możliwościom inwestora. Często banki oferują możliwość założenia lokaty na promocyjnych warunkach, a więc z oprocentowaniem na przyzwoitym poziomie. Warto więc dobrze rozejrzeć się w poszukiwaniu takich ofert, ponieważ zysk z takiej lokaty pozwoli odrobinę zarobić, nawet po uwzględnieniu inflacji.
O Autorze Grzegorz Woźniak
Finansista, który pokazuje ludziom na co zwrócić uwagę w kontaktach z bankiem czy ubezpieczycielem, czyli jak świadomie poruszać się w świecie finansów.